[ad_1]
Kamu hakları ve özel haklar kpss vatandaşlık dersinde hakkın türleri içinde işlenmektedir. Hakkın türleri kamu hakları ve özel haklar olarak 2 alt başlıkta incelenmektedir. Kamu hakları da özel nitelikli kamu hakları ve genel nitelikli kamu hakları olarak ikiye ayrılmaktadır. Öncelikle kamu haklarını inceleyelim.
Kamu Hakları
Kpss vatandaşlık dersinde hakkın türleri içinde kamu hakları 2’ye ayrılmaktadır.
Özel Nitelikli Kamu Hakları: Belli kişilerle kamu kuruluşlarındaki ilişki sonucu olarak ortaya çıkan haklardır.
Genel Nitelikli Kamu Hakları: Vatandaşlara sağlanan haklardır. 3 başlık halinde incelenmektedir.
- Kişi Hakları: Özel hayatın gizliliği, din ve vicdan özgürlüğü vs.
- Sosyal ve Ekonomik Haklar: Sendika kurma hakkı, konut hakkı, eğitim ve öğrenim hakkı gibi haklardır.
- Siyasal Haklar: Türk vatandaşlığı hakkı, dilekçe hakkı, vergi ödevi gibi.
Özel Haklar
Kpss vatandaşlık dersinde yer alan özel haklar, özel hukuktan doğan haklardır. Kişiler ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından doğan haklardır. Bu haklara medeni haklar da denir.
Mahiyetlerine Göre Haklar: Mutlak haklar ve nisbi haklar olmak üzere ikiye ayrılır.
- Mutlak Haklar: Herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.
- Nisbi Haklar: Sadece ilişkide bulunduğumuz diğer kişiye karşı ileri sürülebilen haklardır.
Konularına Göre Haklar:
- Mal Varlığı Hakları: Para ile ölçülebilen , kişilerin maddi menfaatlerini koruyan haklardır.
- Kişilik Hakları: Para ile ölçülemeyen, kişilerin manevi menfaatlerini koruyan haklardır.
Kullanımlarına Göre Haklar:
- Devredilebilen Haklar: Başkalarına devri veya intikali mümkün olan haklardır.
- Devredilemeyen Haklar: Kişilik hakları, oturma hakkı, nafaka hakkı gibi devredilemeyen haklardır.
Amaçlarına Göre Haklar:
- Yenilik Doğuran Haklar: Kullanılmalarıyla mevcut hukuki durumu etkiler. 3’e ayrılmaktadır.
- Kurucu Yenilik Doğuran Haklar: Bu hakların kullanılması ile daha önce mevcut olmayan bir hak kazanılır.
- Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar: Bu hak kullanıldığında var olan durumda değişiklik yapan haklardır.
- Bozucu Yenilik Doğuran Haklar: Kullanıldığında var olan durumu ortadan kaldıran haklardır. Daha önce mevcut olan hukuksal bir durum ortadan tamamen kalkar.
- Yenilik Doğurmayan Haklar: Alelade haklar da denilen bu hakların kullanılması sonucu yeni bir hukuksal sonuç doğmaz.
Kpss genel kültür vatandaşlık dersine ait kamu hakları ve özel haklar konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss vatandaşlık konusu Devlet Sistemleri ve Hükümet Sistemleri olacaktır.
Kamu Hakları ve Özel Haklar, bireylerin sahip olduğu haklar arasında önemli bir ayrımı temsil eder.
**Kamu Hakları**, bireyin devlet tarafından tanınan ve korunan haklardır. Bu haklar, bireyin toplum içinde olması gereken kurallara uygun olarak yaşamasını sağlar ve genellikle anayasa veya yasa tarafından belirlenir. Örneğin, ifade özgürlüğü, seyahat özgürlüğü, oy kullanma hakkı gibi haklar kamu haklarına örnek olarak gösterilebilir. Bu haklar, her bireyin doğuştan sahip olduğu temel haklardır ve devlet tarafından güvence altına alınır.
**Özel Haklar**, ise bireyler arasındaki ilişkilere ve sözleşmelere dayanan ve genellikle medeni hukuk tarafından düzenlenen haklardır. Bu haklar, bireylerin özel mülkiyet, iş ilişkileri, aile ilişkileri gibi konularda sahip olduğu haklardır. Örneğin, bir malın mülkiyeti, bir iş sözleşmesi, bir evlilik sözleşmesi gibi özel haklar, bireyler arasındaki ilişkileri düzenler.
**Kamu Hakları**, toplumun genel düzenini korumak ve bireylerin adil bir şekilde davranmalarını sağlamak amacıyla vardır. Bu haklar, bireylerin kamu hizmetlerinden eşit şekilde yararlanmasını sağlar ve temel insan haklarının korunmasını garanti eder.
**Özel Haklar**, bireylerin kendi aralarında özgürce anlaşmalar yapabilmesini sağlar. Bu haklar, bireyler arasındaki sözleşmelerin geçerli olmasını ve mülkiyet haklarının korunmasını sağlar. Bireylerin özel haklara sahip olması, kişisel özgürlüklerini ve bağımsızlıklarını korumalarına yardımcı olur.
Kısacası, kamu hakları toplumsal düzeni yönlendiren ve bireylerin devlet tarafından tanınan haklarını kapsarken; özel haklar ise bireyler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve sözleşmelere dayanan haklardır.
Farklı hakları ve örneklerini şu şekilde gösterilebilir:
**Kamu Hakları Örnekleri**
– İfade özgürlüğü: Her bireyin düşüncelerini özgürce ifade etme hakkı.
– Hürriyet: Her bireyin özgürce dolaşma, seyahat etme ve yer değiştirme hakkı.
– Adil yargılanma hakkı: Her bireyin suçlandığı durumlarda adil bir yargı sürecine tabi tutulma hakkı.
**Özel Haklar Örnekleri**
– Mülkiyet hakkı: Bireyin bir şeyin sahibi olma ve onu istediği gibi kullanma hakkı.
– İş sözleşmesi: İşveren ve çalışan arasındaki anlaşma ve haklarını belirleyen sözleşme.
– Ailevi Haklar: Evlenme, boşanma, velilik gibi ailevi ilişkileri düzenleyen haklar.
Bu farklı hakları ve örnekleri anlattığımızda, kamu hakları genellikle birey ve devlet arasındaki ilişkiyi düzenlerken, özel haklar bireyler arasındaki ilişkileri belirler. Bu haklar, insanların toplumda adil ve özgür bir şekilde yaşamalarını sağlar ve yaşamsal öneme sahiptir. Bu nedenle, bu hakların korunması ve uygulanması büyük önem taşır.
+————————————-+
| Kamu Hakları |
+————————————-+
| – İfade Özgürlüğü |
| – Hürriyet |
| – Adil Yargılanma Hakkı |
+————————————-+
+————————————-+
| Özel Haklar |
+————————————-+
| – Mülkiyet Hakkı |
| – İş Sözleşmesi |
| – Ailevi Haklar |
+————————————-+
[ad_2]
