Soyut işlemler dönemi kpss eğitim bilimleri Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde son sırada yer almaktadır. Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde önceki konularda duyusal motor dönemi, işlem öncesi dönem, somut işlemler dönem bölümlerini işlemiştik. Şimdi de son bölüm olan soyut işlemler dönemi konusunu irdeleyeceğiz.
Soyut İşlemler Dönemi (12-16 Yaş)
Kpss eğitim bilimleri Piaget’in bilişsel gelişim dönemlerinde son sırada yer alan soyut işlemler dönemi ile ilgili bazı özellikleri sıralayalım.
- Tümdengelimsel düşünme gücüne ulaşılır.
- Tümevarımsal ve tümdengelimsel düşünme bir arada kullanılabilir.
- Soyut düşünme ortaya çıkar.
- Zihinden işlem yeteneği ortaya çıkar.
- Birleştirici düşünülebilir.
- Bir tez oluşturabilir ve bunu savunabilir.
- Hipotetik düşünce ortaya çıkar.
- Ergen benmerkezciliği ortaya çıkar.
- Hayali seyirciler, aşırı idealizm ve omnipotent düşünce ortaya çıkar.
- Göreli kavramlar anlaşılabilir ve doğru şekilde kullanılabilir.
- Toplumsal konulara olan ilgi artar ve bu konularla ilgili sorumluluk alma isteği ortaya çıkar.
Kpss eğitim bilimleri soyut işlemler dönemi ile ilgili ortaya çıkan bazı kavramları işleyelim.
Tümdengelim
Doğru olduğu varsayılan temel prensiplerden yola çıkarak özelin ortaya çıkarılmasıdır.
Hipotetik Düşünme
Bireyin içinde bulunduğu koşullara göre bir düşünceyi uygun tezler yürüterek savunabilme yeteneğidir.
Birleştirici Düşünme
Değişen birkaç nitelik veya değişkeni içeren problemleri çözebilmedir. Birleştirici düşünen birey, her bir değişkeni tek tek alıp test edebilir ve sonra bunları birleştirerek problemleri çözebilir.
Ergen Benmerkezciliği
Bireyin bir düşünceye sahip olduğu zaman bunun mutlak doğruluğuna inanıp idealleri uğruna diğer görüşleri alamamasıdır. Ergen, kendi zihninde oluşturduğu ideal dünya profili ile çatışan diğer yaşantılara tahammül edemez.
Ergen benmerkezciliği ile ilgili ortaya çıkan birkaç kavram vardır.
- Hayali Seyirciler: Ergen kişinin çevresinde sürekli olarak kendisini izleyen bir seyirci topluluğu olduğuna inanmasıdır. Herkesin kendisiyle ilgilendiğini sanır ve buna bağlı olarak çevrenin tepkisine önem verir.
- Kişisel Efsane: Ergen kişi, kendisini diğer insanlardan tamamen farklı olarak görür. Yaradılışının diğer insanlardan daha özel bir nedeni olduğuna inanır. Herkesten daha iyiliksever ve daha insancıl olduğunu düşünebilir. O kadar öznedir ki ölümün ile kendisiyle karşılaşmayacağına inanır. ”Bana bir şey olmaz” mantığı içindedir ergen.
- Omnipotent Düşünce: Ergen kişinin yaşamı basite almasıyla beraber ”benim gücüm her şeye yeter” demesidir. Ergen kişinin yaşamı çok basite almasıdır.
Göreli Kavramlar
Soyut işlemler dönemi içindeki birey ”Bana göre, sana göre” ayırımı yapabilir. Aynı olayın farklı koşullarda farklı anlamlara gelebilmesi göreli kavramlar olarak açıklanır.
Kpss eğitim bilimleri içinde oyut işlemler dönemi ile beraber Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri tamamlanmıştır. Kpss gelişim psikolojisi dersinin bir sonraki konusu Vygotsky Sosyal Gelişim Kuramı olacaktır.
Soyut İşlemler Dönemi, matematiksel işlemlerin soyut kavramlarla ifade edildiği ve bilimsel düşüncenin geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde, matematiksel düşüncenin temelleri atılmış ve matematik biliminin gelişimine katkıda bulunulmuştur.
Bu dönemde, matematiksel işlemler ve kavramlar soyut olarak ele alınır. Yani, gerçek dünyadaki nesne ve durumları temsil etmek için semboller ve sembolik ifadeler kullanılır. Bu sayede, matematiksel problemler soyut düşünce yoluyla çözüme kavuşturulur.
Soyut İşlemler Dönemi’nde önemli yerler şunlardır:
1. Aritmetik İşlemler: Dört temel işlem (toplama, çıkarma, çarpma ve bölme) soyut olarak ele alınır ve sembolik ifadelerle ifade edilir.
2. Cebirsel İfadeler: Cebirsel ifadeler soyut olarak ifade edilir ve matematiksel problemlerin çözümünde kullanılır. Bu ifadelerde harf ve semboller kullanılır.
3. Mantık: Mantık, soyut işlemler döneminin temelini oluşturur. Matematiksel problemlerin mantık yoluyla çözülmesi ve sembolik ifadelerle ifade edilmesi önemlidir.
4. Geometri: Geometri, geometrik şekillerin ve özelliklerinin soyut olarak ifade edildiği bir alandır. Geometrik teoremler ve kanıtlar, sembolik ifadelerle temsil edilerek soyut düşünceyle çözüme kavuşturulur.
Tabloları benzersiz örneklerle değiştirerek açıklama:
Örnek 1: Aşağıda yer alan tablo, dört işlem için bir örnektir.
_____________________________________
| İşlem | Sonuç |
|______________________|____________|
| 3 + 5 | 8 |
|———————-|————|
| 7 – 2 | 5 |
|———————-|————|
| 4 * 6 | 24 |
|———————-|————|
| 12 / 3 | 4 |
|______________________|____________|
Bu tablo, dört temel işlem olan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme için yapılan işlemlerin sonuçlarını göstermektedir.
Örnek 2: Aşağıda yer alan tablo, cebirsel ifadeler için bir örnektir.
______________________________________
| İfade |
|____________________________________|
| 3x + 5y – 2z |
|————————————|
| 7a – 2b + 4c |
|————————————|
| 2x^2 + 3xy – 4y^2 |
|————————————|
| 6a + 8b – 9c |
|____________________________________|
Bu tablo, cebirsel ifadelerin sembolik olarak temsil edildiği bir örnektir. İfadelerde harf ve semboller kullanılmıştır.
Başlıklar:
HTML bold tagı ile işaretlenen başlık:
Soyut İşlemler Dönemi
Tablo başlıkları kalın yapılan başlık:
İşlem Sonuç
