[ad_1]
İhtiyaçlar hiyerarşisi hümanist yaklaşımın savunucularından Maslow’un ortaya koyduğu bir teoremdir. Bu hiyerarşiye bağlı olarak Maslow ortaya bir ihtiyaçlar piramidi ortaya çıkarmıştır. Bu piramidin al tarafı temel ihtiyaçlardan, üst tarafı da üst düzey ihtiyaçlardan oluşmaktadır. Şimdi Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi konusunu temel ihtiyaçlardan üst düzey ihtiyaçlara doğru sıralayıp inceleyelim.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi temel ihtiyaçlar (eksiklik ihtiyaçları) ve üst düzey ihtiyaçlar (gelişim ihtiyaçları) olarak 2 gruba ayrılmaktadır.
* Temel İhtiyaçlar: Kpss rehberlik konusuna ait ihtiyaçlar hiyerarşisi ilk basamakları temel ihtiyaçlardan oluşmaktadır. Bireyin yaşamının her döneminde olan ve sürekli giderilmesi gereken ihtiyaçlardır. Temel ihtiyaçlar ilk 4 basamaktan oluşmaktadır.
1) Fizyolojik İhtiyaçlar: Su, yemek, ısınma, uyku gibi bedenin varlığını sürdürebilmek için gerekli olan ihtiyaçlardır. En temel ihtiyaçlarımız fizyolojik ihtiyaçlarımızdır.
2) Güvenlik İhtiyacı: Kpss eğitim bilimleri rehberlik ihtiyaçlar hiyerarşisi 2. basamağı olan güvenlik ihtiyacı, fiziksel ya da psikolojik zararlardan koruyan ihtiyaçlarla ilgilidir.
3) Ait Olma – Sevme – Sevilme İhtiyacı: Bir gruba ait olma hissi, sosyal statü kazanma, insanlar tarafından kabul edilme, benimsenme, sevme, sevilme gibi sosyal ihtiyaçlardır.
4) Saygı – Saygınlık İhtiyacı: İhtiyaçlar hiyerarşisi 4. basamağı olan bu ihtiyaçlar, takdir edilme, tanınma, statü ve başarı kazanma, saygı görme gibi ihtiyaçlardan oluşmaktadır.
* Üst Düzey İhtiyaçlar: Kpss eğitim bilimleri Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi 2. grubu olan üst düzey ihtiyaçlar, bireyin var olan potansiyellerini en son noktasına kadar kullanarak kendini gerçekleştirmeye kadar giden süreçlerden oluşur. 5. basamaktan itibaren olan ihtiyaç basamakları üst düzey ihtiyaçlar içerisindedir.
5) Bilme – Anlama İhtiyacı: Kendi içinde olsun, toplumda olsun, çevrede olsun, olup biten olayları daha iyi bilme ve anlama ihtiyacıdır.
6) Estetik İhtiyacı: Sanatı anlama, zevke alma, bireyin kendi yaratıcılığını kullanma ihtiyacı estetik ihtiyaçlardır.
7) Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Kpss rehberlik dersine ait olan Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi son basamağı olan kendini gerçekleştirme, rehberliğin son amacıdır. Bireyin doğuştan getirdiği potansiyelleri tam olarak gerçekleştirebilmesi ve kullanabilmesidir. Bireyin kendi yeteneklerini kullanarak istediği hedefi gerçekleştirebilmesidir.
Hümanist yaklaşımın bir diğer savunucusu olan Rogers’ın ”tam verimlilik” olarak nitelediği kendini gerçekleştirme, altta yer alan temel ihtiyaçlar karşılanmadan kazanılmaz.
Kendini geçekleştiren bir bireyin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kendini kabul eder.
- Kendine saygılıdır.
- İçten geldiği gibi davranır.
- Duygularını saklamaz, bastırmaz.
- Tüm yaşantılara açıktır.
- Saldırganlık eğilimlerinin insanın bir parçası olduğunu bilir.
- Gerçeği olduğu gibi algılar.
- İnsanın doğası hakkında olumludur.
- Başkaları ile rahatlıkla ilişki kurabilir.
- Topluma karşı uzlaştırıcıdır.
- Demokratiktir.
- Değişen ve değişmeyi seven bir bireydir.
- Yaratıcıdır.
- Başkalarından devamlı yardım beklemez
Kpss eğitim bilimleri rehberlik dersinin Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss rehberlik konusu Rehberliğin İlkeleri olacaktır.
İhtiyaçlar Hiyerarşisi, insanların temel gereksinimlerini sıralayarak belirleyen bir teori olarak karşımıza çıkar. Bu teori, sadece Türkçe toplumlara özgü değildir ve evrensel bir anlayışa sahiptir.
İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Abraham Maslow tarafından geliştirilmiştir. Bu teoriye göre, insanların ihtiyaçları bir hiyerarşik düzende sıralanır ve alt seviyedeki ihtiyaçlarını karşılamadan üst seviyedeki ihtiyaçlarını tatmin edemez.
Başlıca ihtiyaçlarımız şunlardır:
1. Fizyolojik İhtiyaçlar: Bu ihtiyaçlar, hayatta kalma ve sağlıklı bir şekilde idame etme ile ilgilidir. Yiyecek, su, barınma, uyku, cinsellik gibi temel fiziksel ihtiyaçları içerir.
2. Güvenlik İhtiyaçları: İnsanlar, kendilerini güvende hissetme ve tehlikelerden korunma ihtiyacı duyarlar. Bu ihtiyaçlar, fiziksel güvenlik (korunma ve barınma) yanı sıra iş güvencesi, maddi güvence, sağlık güvencesi gibi unsurları da içerir.
3. Sosyal İhtiyaçlar: İnsanlar, sosyal etkileşimde bulunma ve bağlantı kurma ihtiyacı duyarlar. Aile, arkadaşlık, ilişkiler, aidiyet, sevgi ve kabul gibi sosyal bağlantıları içerir.
4. Saygı ve Takdir İhtiyaçları: İnsanlar, toplumda saygın ve değerli hissetmek isterler. Kendini gerçekleştirme, başarı, saygınlık, yeteneklerinin farkında olma, prestij gibi unsurları içerir.
5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: İnsanlar, potansiyellerini gerçekleştirme arzusuyla motive olurlar. Yaratıcılık, kişisel gelişim, özgünlük, hedeflere ulaşma ve en iyi versiyonu olma gibi unsurları içerir.
Bu hiyerarşik düzende, temel fizyolojik ihtiyaçları karşılamak ilk önceliktir. Ancak, gerçek hayatta bu ihtiyaçlar bazen değişkenlik gösterebilir. Örneğin, hayatta kalma mücadelesi veren bir insanın güvenlik ihtiyaçlarına daha çok öncelik vermesi daha olasıdır.
Sonuç olarak, İhtiyaçlar Hiyerarşisi, insanların temel gereksinimlerini bir piramit şeklinde düzenleyerek açıklar. Bu bir hiyerarşidir ve alt seviyedeki ihtiyaçların tatmin edilmesi üst seviye ihtiyaçların üzerine inşa edilir.
Fizyolojik İhtiyaçlar
Güvenlik İhtiyaçları
Sosyal İhtiyaçlar
Saygı ve Takdir İhtiyaçları
Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı
Bu ihtiyaçlar hiyerarşisi, her bireyin yaşamında farklı bir şekilde karşılık bulabilir ve birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.
Tablo olarak da gösterecek olursak:
| Fizyolojik İhtiyaçlar |
| Güvenlik İhtiyaçları |
| Sosyal İhtiyaçlar |
| Saygı ve Takdir İhtiyaçları |
| Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı |
Bu tablo, ihtiyaçlar hiyerarşisinin bir örneğini göstermektedir. İnsanlar, temel fizyolojik ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra sırasıyla güvenlik, sosyal bağlantılar, saygı ve takdir, son olarak kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarını tatmin etme çabasına girerler. Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla tatmin edilmediğinde, üst seviye ihtiyaçlar da etkilenir. Bu nedenle, ihtiyaçların tamamen karşılanması için bir hiyerarşi takip etmek önemlidir.
[ad_2]
