Ulusal Kuruluşlar

Ulusal kuruluşlar kpss güncel konular içinde yer almaktadır. Bazı kaynaklarda bu konu kpss vatandaşlık konuları içinde işlenmektedir. Ancak ulusal kuruluşlar olsun buna benzer diğer konular olsun devamlı güncellendiği için güncel olaylar içinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ulusal Kuruluşlar

1) Merkez Bankası: Ulusal kuruluşlar içinde yer alan Merkez Bankası 1930 yılında kurulmuştur. Merkezi Ankara’dadır.

• Merkez Bankasının temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır.
• Merkez Bankası Türkiye’de banknot ihracı imtiyazına sahip ve bu kanunda yazılı görev ve yetkileri haiz anonim şirket olarak kurulmuştur.
• Merkez Bankası, Banka Meclisinin kararıyla banknot matbaası kurabilir ve memleketin gerekli görülen şehirlerinde şubeler açabilir.
• Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Merkez Bankası fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler.

* Merkez Bankasının Temel Görev ve Yetkileri: Kpss genel kültür güncel konular içinde yer alan Merkez Bankasın temel görev ve yetkileri aşağıda listelenmiştir.

• Açık piyasa işlemleri yapmak.
• Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç dış değerlerini korumak için gerekli tedbirleri almak.
• Ülkenin altın ve döviz rezervlerini yönetmek.
• Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı, para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak.

• Mali piyasaları izlemek
• Bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma hesaplarının vadelerini belirlemek.

2) Hazine Müsteşarlığı: Ulusal kuruluşlar içinde yer bir diğer kuruluş da hazine müsteşarlığıdır.

• Başkanlığa bağlı bir kuruluştur ve dışarı ile borç alışverişini düzenler.
• Madeni para basma yetkisi hazine müsteşarlığına bağlı darphanede basılır.

• 2013 yılı itibariyle Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı’dır.

3) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK): SPK ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriteler içinde yer almaktadır.

• Sermaye piyasası kurulu, sermaye piyasasının güven , açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek için 1981 yılında kurulmuştur.
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) SPK’ya bağlı olarak çalışmaktadır.

4) RTÜK ( Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ): Ulusal Kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan RTÜK 1994 yılında kurulmuştur.

• Radyo ve televizyon yayınlarının düzenlenmesine ilişkin esas ve usulleri belirlemek için kurulmuştur.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemekle görevlidir.
• RTÜK  Anayasanın 133. maddesi kapsamında üyeleri TBMM Genel Kurulunca seçilen özerk ve tarafsız bir kamu tüzel kişiliğidir.

5) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan BDDK 1999 yılında kurulmuştur.

• Bankacılık tasarrufu sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak, mali piyasalarda güven ve istikrarı sağlamak amacı gütmektedir.
• Ekonomik kalkınmanın gereklerini dikkate alarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar.
• Bankaların kuruluş, yönetim, çalışma, devir, birleşme, tasfiye ve denetlemelerine ilişkin esasları düzenlemek için çalışmaktadır.

6) Rekabet Kurumu (RK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan Rekabet Kurumu 1994 yılında kurulmuştur.

• Mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları önlemek amaçlı kurulmuştur.
• Piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önler ve bunun için gerekli düzenleme ve denetimleri yapar.
• Rekabetin korunmasını sağlamak, birleşme ve devralmaları kontrol etmek için çalışır.

7) Telekomünikasyon Kurumu (TK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterle içinde yer alan Telekomünikasyon Kurumu 2000 yılında kurulmuştur.

• Telekomünikasyon sektöründe adil ve serbest rekabete dayalı dinamik ve güçlü bir piyasa oluşturmak ve sektör ile ilgili politikalara katkı sağlamak amacıyla kurulmuştur.
• Tüketici haklarının korunmasını sağlayıcı tedbirleri alarak, frekans ve numara gibi kıt kaynakların planlanarak etkin ve verimli kullanımını sağlamaya çalışır.

8) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan bir diğer kuruluş olan EPDK 2001 yılında kurulmuştur.

• Elektrik, doğalgaz ve petrolün yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulmasını sağlar.
• Rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasası oluşturmayı hedefler.
• Enerji piyasasında bağımsız bir düzenleme ve denetim sağlamak için çalışır.

9) Kamu İhale Kurumu (KİK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan Kamu İhale Kurumu, kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirler ve şikayetleri inceler.

10) Şeker Kurumu (ŞK): Ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içinde yer alan Şeker Kurumu, şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma ve pazarlama yöntemlerini düzenlemektedir.

11) Tütün ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK): Kpss genel kültür güncel konular içinde yer alan ulusal kuruluşlar ve bağımsız idari otoriterler içindeki son kuruluş olan TAPDK, tütün ve tütün mamullerinin üretimine, iç ve dış alım ve satımına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektedir.

Kpss genel kültür güncel konular içinde yer alan Ulusal Kuruluşlar konusu tamamlanmıştır.