Piaget ve Dil Gelişimi konusunda Piaget’e göre dil gelişimi ve dil gelişimi evrelerini inceleyeceğiz. Piaget dil gelişiminde dönemler halinde görülen konuşma çeşitlerini ortaya koymuş ve dil gelişiminin evrelere ayırmıştır. Önceki kpss konumuzda Dil Gelişimini incelemiştik. Sıradaki konumuz ise Piaget ve Dil Gelişimi olacak.
Piaget ve Dil Gelişimi
Piaget’e göre dilin gelişimi bilişsel gelişime bağlıdır. Dil gelişimi daima bilişsel gelişimle paralel ilerler ve bilişsel gelişimin önüne geçemez. Dil gelişimi ve sembolik oyun arasında güçlü bir ilişki vardır. Piaget çocuk konuşmaları üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda benmerkezci ve sosyalleşmiş konuşma olarak çocuk konuşmalarını ikiye ayırmıştır. Dil gelişiminin olgunlaşması sürecinde konuşma süreci benmerkezci konuşmadan başlar ve sosyalleşmiş konuşmaya geçer. Ve benmerkezciliğin bu geçiş sonrasında ortadan kalktığı görülür.
1. Otistik Konuşma (0-2 yaş)
Piaget bebeklik yıllarındaki konuşmaları bu şeklide değerlendirir. Süreç daha çok morgem ve telegrafik özellikler taşır.
2. Benmerkezci Konuşma (3-6 yaş)
Çocuk bu dönemde çevreyle bir iletişim çabası göstermez ve kendi hakkında konuşur. Karşısındaki kişinin onu dinleyip dinlememesi, cevap vermemesi çocuk için önemli değildir. Monolog tarzda bir konuşma görülür. Piaget’e göre okul öncesi dönemdeki çocukların yarısı bu bu şekilde davranmaktadır.
Büyük bir ev yapacağım, kırmızı kalemim nerede? Buldum buradaymış. Şurada küçük bir kapı, burada bir pencere olsun. Bacasından dumanlar çıkıyor, çocuklar bahçede top oynuyor…..
3.Sosyalleşmiş Konuşma (7 yaş ve sonrası)
Çocuk bu dönemde karşısındakilerden isteklerde bulunur, bazen kızar, bazen soru sorar. Yani bir iletişim ve etkileşim halindedir.
4. Piaget’e Göre Dil Gelişiminin Evreleri
a Agulama
Ağlama (0-2 ay): Refleksif ve bilinçsiz tepkidir. Bebeğin ihtiyaçlarını belli eder.
Babıldama (2-6 ay): Bebek anlamsız ve bilinçsiz sesler çıkarmaya başlar. Çevreyi ve çıkardığı seslere verilen tepkileri gözlemler. Chomsky bu evre de bebeklerin dünya dillerindeki tüm sesleri çıkardıklarını söyler. Yani bu evrenin evrensel olduğunu savunur.
Çağıldama (Heceleme ) (6-12 ay): Ünlü ve ünsüz harfleri sıraya koyarak sesler çıkarmaya başlar. “ba-ba, ma-ma gibi..”
b. Tek Sözcük (Morgem) (12-18 ay)
Anlamlı ilk sözcüklerin söylendiği, dil gelişimi açısından en kritik dönemdir. Bebek söylediği tek kelime ile çok şey anlatmaya çalışır.
c. Telgrafik Konuşma (18-24 ay)
Bu evrede artık sözcükler birleştirilmeye başlanır. 2- 3 sözcük yan yana getirilerek kısa yoldan anlam iletilir.
d. İlk Gramer Konuşması (24-60 ay)
Çocuk gramer kazanmaya başlar yani cümle yapı ve kurallarını öğrenmeye başlar. Kelime kapasitesi hızla artar, ilk kurallı cümle ortaya çıkar. 24kelime sayısı 500-600’e çıkar. 30 aylık bir çocuk 300-400 kelime kullanırken, 72 aylık olduğunda ise 8000-12000 kelime kullanmaktadır. Yani 3-6 yaş arasında kelime bilgisinde büyük bir artış olmaktadır.
Kpss eğitim bilimleri gelişim psikolojisi dersi Piaget ve Dil Gelişimini konusunu inceledik. Bir sonraki gelişim psikolojisi dersi konumuzda ise Vygotsky ve Dil Gelişimini inceleyeceğiz.
Piaget, İsviçreli bir psikologdur ve çocukların bilişsel gelişimini incelemiştir. Dil gelişimi de dahil olmak üzere birçok alan üzerinde araştırmalar yapmıştır. Ona göre, çocuklar bilişsel olarak belirli dönemlere ayrılır ve her dönemde farklı beceriler geliştirir. Bu dönemler doğal bir sırayla ilerler ve bir dönem tamamlanmadan diğerine geçilmez.
**Piaget’e göre çocukların dil gelişimi şu dönemleri içerir:**
**1. Sensomotor Dönem (Doğum – 2 yaş):** Bu dönemde çocuklar düşünmeden önce eylemleriyle dünyayı keşfederler. Dil gelişimi bu dönemde henüz başlangıç seviyesindedir.
**2. Ön İşlem Dönemi (2 – 7 yaş):** Bu dönemde çocuklar sembollerin kullanımını öğrenir ve dil becerileri gelişir. Kelimeleri kullanarak düşüncelerini ifade etmeyi öğrenirler.
**3. Somut İşlem Dönemi (7 – 11 yaş):** Bu dönemde çocuklar mantık kurma becerilerini geliştirir ve dil gelişimi daha karmaşık hale gelir. Kelimeleri kullanarak soyut düşünceleri ifade edebilirler.
**4. Soyut İşlem Dönemi (11 – 16 yaş):** Bu dönemde çocuklar soyut düşünceleri hızla kavramaya başlarlar. Dil becerileri daha da gelişir ve karmaşık fikirlerin ifade edilmesi mümkün hale gelir.
Piaget’e göre dil gelişimi, çocuğun bilişsel gelişimine paralel olarak ilerler ve her dönemde farklı yetenekler kazandırır. Dil gelişimi çocuğun düşünme yetisiyle doğrudan ilişkilidir ve dil, düşünceleri ifade etmenin ana aracıdır.
Tabloların yerine benzersiz örnekler kullanarak aşağıdaki şekilde değiştirilmiş bir açıklama sunuldu:
**Piaget’e Göre Dil Gelişimi**
1. **Sensomotor Dönem (Doğum – 2 yaş):** Bu dönemde çocuklar, cisimlere dokunma, koklama ve tatma gibi duyusal deneyimlerle dünyayı keşfederler. Dil gelişimi henüz başlangıç seviyesindedir.
2. **Ön İşlem Dönemi (2 – 7 yaş):** Bu dönemde, çocuklar sembollerin kullanımını öğrenir. Örneğin, “anne” kelimesini, annelerini imleme olarak kullanarak ifade edebilirler.
3. **Somut İşlem Dönemi (7 – 11 yaş):** Bu dönemde çocuklar, mantıksal düşünme becerilerini geliştirir ve dil gelişimi daha karmaşık bir hale gelir. Örneğin, kelime oyunları oynayarak ve şiirler söyleyerek kelime hazinelerini genişletebilirler.
4. **Soyut İşlem Dönemi (11 – 16 yaş):** Bu dönemde çocuklar soyut kavramları daha iyi anlamaya başlarlar. Dil becerileri daha da gelişir ve karmaşık fikirleri ifade etmeye başlarlar. Örneğin, bir öykü yazarak hayal güçlerini kullanabilirler.
Piaget’e göre dil gelişimi, çocuğun bilişsel gelişimiyle doğrudan ilişkilidir. Her dönemde çocuk, dil kullanarak düşüncelerini ifade etmeyi öğrenir. Dil, çocuğun düşünce süreçlerini ve bilgilerini diğerlerine aktarmanın en önemli yoludur. Dil gelişimi, çocuğun bilişsel kapasitelerinin belirli dönemlere göre ilerlediği şeklindeki Piaget’in teorisi, bilişsel psikolojinin önemli bir parçası olarak kabul edilir.
Bu açıklama, Piaget’e göre dil gelişimini Türkçe olarak anlamamıza yardımcı olur.
