Anlatım biçimleri kpss Türkçe paragrafta anlam konusu içinde yer almaktadır. Paragrafta anlatım biçimleri kpss sorularında karşımıza sıkça çıkmaktadır. Paragrafta anlam konusuna anlatım biçimleri, düşünceyi geliştirme yolları, anlatım özellikleri, paragrafın konusu, ana düşüncesi ve paragrafın yapısı konuları dahildir. Bu bölümde paragrafta anlatım biçimleri konusunu işleyeceğiz.

Anlatım Biçimleri

Kpss Türkçe dersine ait Paragrafta anlatım biçimleri açıklama, tartışma, betimleme ve öyküleme olarak 4’e ayrılmaktadır.1) Açıklama: Anlatım biçimleri içinde yer alan açıklama, düşünce paragrafının anlatım biçimidir. Ele alınan konuyla ilgili düşünceler ayrıntılara inilerek ve örnekler verilerek açıklanır.Amaç okuyucuyu aydınlatmaktadır ve bilgi vermektir.Kpss Türkçe sorularında açıklamalı anlatım biçiminde, ciddi ve ağır başlı anlatım ve nesnel cümleler vardır. Yazarın kendi düşünceleri değil, bilgi verici düşünceler vardır. Açıklama, ansiklopedik bilgi tarzında da karşımıza çıkmaktadır.2) Tartışma: Açıklama gibi düşünce paragrafı anlatım biçimidir. Ancak yazar konuyla ilgili kendi görüşlerini dile getirir. Yerleşik görüşe karşı kendi görüşünün savunmasını yapıyor gibidir.”Bence, kanımca, oysa, aksine, tersine, ne varki” gibi sözcüklerle soru cümlelerinden yararlanılabilir.Açıklamada amaç öğretmektir. Tartışmada ise amaç kendi görüşlerini inandırıcı kılmaktır. Dolayısıyla tartışmada öznellik egemendir. Tartışmada amaç kanıları değiştirmedir.Açıklama ve tartışma paragrafın düşünce kısmında bulunur. Bu yüzden düşünce kısmında betimleme ya da öyküleme anlatım biçimi aramaya gerek yoktur.3) Betimleme (Tasvir Etme): Kpss genel yetenek Türkçe dersinde paragrafta anlatım biçimleri konusunda yer alan betimleme, belli bir nesneyi, kişiyi, yeri farklı özellikleriyle anlatmaktır. Betimleme sözcüklerle o varlığın resmini çizmektir. Niteleyici sözcüklere yer verilir ve mutlaka gözlem söz konusudur.Betimlemede amaç okuyucunun zihninde bir görüntüyü canlandırmak yani izlenim kazandırmaktır.4) Öyküleme (Hikaye Etme): Kısaca olay anlatımıdır. Yani belli bir zamanda belli bir çevrede kişilerle ilgili gerçekleşen olay anlatılır. Öykülemede olaylar belli bir oluş sırasına göre verilir ve birbirine bağlanır.Öykülemede ”Olay olduğu için, koştular, tartıştı, geri dönmüş” gibi hareket ifadeli sözler vardır.Ancak kimi zaman olayın yer almadığı kişi, yer, zaman unsurlarının söz konusu edildiği cümlelerde olabilir. Gülüşerek caddenin karşısına geçtiler.Öyküleme ile betimleme arasındaki en büyük fark, öykülemede hareketliliğin; betimlemede ise hareketsizliğin olmasıdır.Öyküleme ile betimleme çoğu zaman iç içedir.Yemyeşil ağaçlarla kaplı bir bahçede piknik yapıyorlardı. Burada ”yemyeşil ağaçlar” betimleme, ”piknik yapıyorlardı” kısmı da öykülemedir.Kpss genel yetenek Türkçe dersine ait Paragrafta Anlatım Biçimleri konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss Türkçe konusu Düşünceyi Geliştirme Yolları olacaktır.

Anlatım biçimleri, iletişimde kullanılan farklı yöntemlerdir. Bir metni veya bir konuyu anlatırken kullanılan anlatım biçimleri, bu iletişimin daha etkili olmasını sağlar.

Anlatım biçimlerinin çeşitleri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Betimleyici Anlatım: Betimleyici anlatım, bir kişi, olay, nesne veya yer hakkında ayrıntılı bir görsel tasvir yapmayı amaçlar. Örneğin, “Güneşin altın rengi, gökyüzünü aydınlatırken, çiçeklerin arasından esen hafif rüzgar, ağaçların yapraklarını oynatıyor” gibi cümlelerle bir betimleme yapılabilir.

2. Öyküleyici Anlatım: Öyküleyici anlatım, bir olayı veya hikayeyi anlatmayı amaçlar. Okuyucuyu olayların içine çekmeyi ve karakterleri tanıtmayı hedefler. Örneğin, “Bir zamanlar uzak bir ülkede, masal gibi bir şehirde yaşayan bir prenses vardı…” şeklinde bir cümleyle öyküleyici bir anlatım başlatılabilir.

3. Açıklayıcı Anlatım: Açıklayıcı anlatım, bir konuyu, bir olguyu veya bir düşünceyi açıklamayı hedefler. Bu anlatım biçiminde öznel değerlendirmelerden ziyade bilgi aktarımı ön plandadır. Örneğin, “Toplumda aile, temel bir birleştirici unsurdur ve bireyler arasındaki ilişkiyi güçlendirir” şeklinde bir cümle ile bir konu açıklayıcı bir şekilde anlatılabilir.

Bu anlatım biçimleri ile iletişimde daha etkili olmak mümkündür. İletişimde kalın vurgu yapmak için HTML kodunda bold tagı kullanılabilir ve başlıkları kalın yapmak için başlık etiketleri kullanılabilir. Örneğin:

Betimleyici Anlatım:

Güneşin altın rengi, gökyüzünü aydınlatırken, çiçeklerin arasından esen hafif rüzgar, ağaçların yapraklarını oynatıyor.

Öyküleyici Anlatım:

Bir zamanlar uzak bir ülkede, masal gibi bir şehirde yaşayan bir prenses vardı…

Açıklayıcı Anlatım:

Toplumda aile, temel bir birleştirici unsurdur ve bireyler arasındaki ilişkiyi güçlendirir.

Tablolar da benzersiz örneklerle değiştirilerek tekrar yazılabilir. Örneğin:

Öğrenci Bilgileri

Bu şekilde kalın ve vurgulu başlıklar ve örnek tablo öğeleri kullanılarak anlatım biçimleri daha etkili bir şekilde ifade edilebilir.