31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) eski düzeni getirmek isteyen bazı kesimlerin Meşrutiyete karşı olmalarıyla çıkardığı ayaklanmalardan ibarettir. Bu amaçla bu kesimler Meşrutiyeti yıkmak ve eski düzen olan Mutlakiyet sistemini geri getirmek istemişlerdir. Kpss genel kültür Tarih konusu içinde işleyeceğimiz bu konudan önce 2. Meşrutiyet başlığını ele almıştık. Şimdi de yine 2. Abdülhamit döneminde gerçekleşen ve sonucunda yerine 5. Mehmet Reşat’ın getirileceği 31 Mart Olayı konusunu işleyeceğiz.
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909)
2. Meşrutiyetin ilanında etkisi bulunan İttihat ve Terakki Cemiyetinin savunucularından oluşan İttihat ve Terakki Partisi meclisin açılmasından sonra iktidara bir türlü yerleşememiştir ve bunun sonucunda parti içinde ayrılıklar baş göstermiştir. Dolayısıyla parti içinde muhalefet oluşmaya başlamış ve bu, ülkede siyasi çatışmalara sebep olmuştur. Bunlarla beraber gelen toprak kayıpları da doğal olarak ülkede olumsuz bir hava yaratmıştır.
Tüm bu durumları fırsat olarak gören Volkan Gazetesi Baş Yazarı Derviş Vahdet ve ek olarak Ahrar Partisi kışkırtmalar yaparak olayları körüklemişlerdir. Dolayısıyla İstanbul’da artık asayiş ve düzen bozulmuştur. Bozulan asayişi düzeltmek amacıyla İttihat ve Terakkiciler o dönemde Makedonya’da bulunan Avcı Taburları‘nı İstanbula’a getirmişlerdir. Fakat ne enteresandır ki Avcı Taburları’nın kafalarına göre hareket etmeleri, disiplinsiz tavırları bastırmak istedikleri karışıklığı daha da arttırmıştır. Böylece eski düzeni getirmek isteyenler isyanı başlatmıştır. İttihatçıların kendi elleriyle getirttiği Avcı Tabuları’ndan bir grup bile bu isyana destek vermiştir. Meclis önünde toplanan isyancılar bazı subay ve gazetecileri öldürmüşlerdir.
Cevap: Çünkü Rumi Takvim’e göre, yani o dönemde kullanılan takvime göre tarihler 31 Mart 1925’i göstermekteydi. Bu yüzden 31 Mart Olayı olarak anılmaktadır.
İsyanlar artmış, meclis önünde subaylar öldürülmüş ancak 2. Abdülhamit bunları önlemeye yönelik ve isyanı bastırmaya yönelik bir tedbir almamıştır. Bunun üzerine İttihat ve Terakki Partisi Selanik’te hazırladığı Hareket Ordusu‘nu İstanbula getirterek İsyanı bastırmıştır.
31 Mart Olayı’nın Sonuçları
- 2. Abdülhamit isyana müdahil olmaması ve ayaklanmada rolü olduğu gerekçesiyle tahttan indirilmiş ve yerine 5. Mehmet Reşat getirilmiştir.
- İttihat ve Terakki Partisi yönetimde artık daha etkili olmuştur. Dolayısıyla padişahın yönetimdeki etkinliği azalmıştır.
- Bazı demokratik adımlar adına Anayasada değişiklikler yapılmış ve padişahın yetkileri kısıtlanmıştır. Dolayısıyla Kanun-u Esasi ilk hali, yani 1. Meşrutiyetten farklı olarak 1909 yılında bazı değişikliklere uğramıştır. Peki 31 Mart Olayı ile 1909 yılında yapılan bu değişiklikler nelerdir? Hemen sıralayalım :
- Artık kanun teklifi padişahın iznine bağlı değildir.
- Padişah bundan sonra mahkeme kararı olmadan sürgün yetkisi veremeyecekti.
- Hükumet artık padişaha değil, meclise karşı sorumlu olacak.
- Padişahın olağanüstü hallerde meclisi kapatma yetkisi daha çok kısıtlanmıştır. Dikkat edelim kapatma yetkisi hala var ancak daha çok kısıtlanmış.
Kpss genel kültür Tarih konumuza ait 13 Nisan 1909 yılında gerçekleşen 31 Mart Olayı ile ilgili konu anlatımımız tamamlanmıştır. Bir sonraki Tarih konusu Osmanlı Fikir Akımları olacaktır.
31 Mart Olayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratikleşme sürecinde önemli bir kilometre taşı olan olaydır. Bu olay, Türkiye tarihinin en önemli siyasi ve sosyal değişimlerinden birini temsil etmektedir.
Bu olay, 31 Mart 1909 tarihinde II. Meşrutiyet döneminde gerçekleşmiştir. II. Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle birlikte ülkede özellikle ordu içerisindeki kuşkulu birlikler ve isyankar gruplar, İttihat ve Terakki Partisi’nin etkisiyle hareket etmeye başlamıştır.
Bu heyecanlı dönemde, 13. Ordu Müfettişi Mahmud Şevket Paşa ve İttihat ve Terakki Partisi liderleri, İstanbul’daki hükümetin gücünü ele geçirmek istemiştir. Bu niyetle, Sultan Abdülhamid II’ye karşı bir ayaklanma başlatılmış ve sarayın bombalanmasıyla sonuçlanan çatışmalar yaşanmıştır.
Bu olayın ardından, II. Meşrutiyet hükümeti güçlenmiş ve demokratikleşme süreci hız kazanmıştır. Ancak 31 Mart Olayı, Osmanlı Devleti’nin zayıflığını ve iç çekişmelerini de gözler önüne sermiştir.
Bu önemli olayda, bazı yerler vardır:
– İstanbul’daki saray, çatışmaların merkeziydi. Bombalama girişimi burada gerçekleşti.
– İttihat ve Terakki Partisi’nin liderleriyle beraber çatışmalara katılan subayların birçoğu Harbiye Nezareti’nde bulunuyordu.
– 13. Ordu Müfettişi Mahmud Şevket Paşa, İstanbul’da ayaklanmanın başını çeken isimlerden biriydi.
Bu tarihî olay örnekleriyle görselleştirelim:
“`html
31 Mart Olayı
31 Mart Olayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratikleşme sürecinde önemli bir kilometre taşıdır. II. Meşrutiyet döneminde gerçekleşen bu olay, Türkiye tarihindeki siyasi ve sosyal değişimler açısından büyük bir öneme sahiptir.
Önemli Olay Yerleri:
- Saray: İstanbul’da bulunan saray, çatışmaların merkezi olmuş ve bombalama girişimi burada gerçekleşmiştir.
- Harbiye Nezareti: İttihat ve Terakki Partisi liderleriyle beraber çatışmalara katılan subayların birçoğu burada görev yapmaktaydı.
- Mahmud Şevket Paşa: 13. Ordu Müfettişi, İstanbul’da ayaklanmanın başını çeken önemli bir isimdir.
“`
Bu şekilde, 31 Mart Olayı’nı Türkçe ve benzersiz bir şekilde açıklamış ve önemli yerleri HTML bold tagı ile işaretlemiştik. Başlıkları da kalın hale getirdik ve tablolar yerine bir liste örneği kullandık.
